Kandan Alzheimer Hastalığı Tespit Edilecek
Yeni bir kan örneği testi, beyinde Alzheimer hastalığıyla ilişkili amiloid-beta birikimini ölçebilir.
Daha önce kandan Alzheimer testleri üretilmiş ancak bu testler tanı koymak için tek başına yeterli olmayıp, genetik yatkınlık ile ilişkili testlerdi.
Hokkaido Üniversitesi ve Toppan’dan araştırmacılar, kan örneklerindeki biyolojik belirteçlerden Alzheimer hastalığının bir özelliği olan beyinde amiloid β birikimini tespit etmek için bir yöntem geliştirdiler.
Alzheimer hastalığı, beyinde kademeli olarak nöron ve sinaps kaybı ile karakterize nörodejeneratif bir hastalıktır. Alzheimer hastalığının başlıca nedenlerinden biri, beyinde plaklar oluşturduğu amiloid β (Aβ) birikimidir.
Alzheimer’ı teşhis etmek için birkaç yöntem vardır. Alzheimer, beynin doğrudan incelenmesiyle kesin olarak teşhis edilebilir. Ama bunun için önce hastanın ölmesi gerekir. Bir başka teşhis modeli ise, beyindeki Ap birikimini beyin omurilik sıvısı testi veya pozitron emisyon tomografisi ile ölçmektir. Ancak, tekrarlanamayan aşırı invaziv bir test olmasının yanında oldukça pahalıdır. Bu nedenle, ekonomik, doğru ve yaygın olarak bulunabilen bir tanı testi mevcut değildi.
Hokkaido Üniversitesi ve Toppan’dan bir bilim adamları ekibi, farelerin kanındaki Aβ bağlayıcı eksozomları tespit edebilen bir biyo-algılama teknolojisi geliştirdi. Araştırmalarını Alzheimer’s Research&Therapy dergisinde yayınlandılar.
Yuyama’nın grubunun önceki çalışması, beyindeki Aβ birikiminin, nöronlardan salgılanan ve Aβ’yi beynin mikroglial hücrelerine indiren ve taşıyan Aβ bağlayıcı eksozomlarla ilişkili olduğunu göstermiştir. Eksozomlar, yüzeylerinde hücre belirteçlerine sahip hücreler tarafından salgılanan zarla çevrili keselerdir.
Ekip, 100 µL kanda Aβ bağlayıcı eksozomların konsantrasyonunu ölçmek için Toppan’ın tescilli Digital Invasive Cleavage Assay (Digital ICATM) geliştirdiler. Geliştirdikleri cihaz, bir numunedeki molekülleri ve parçacıkları tek tek yakalayarak, Aβ bağlayıcı eksozomların bölünmesiyle yayılan floresan sinyallerinin varlığını veya yokluğunu tespit edebiliyor.
Teknolojinin klinik denemeleri şu anda insanlarda devam ediyor. Bu son derece hassas idICA teknolojisi, özel teknikleri öğrenmeye gerek kalmadan az miktarda kandan belirli yüzey moleküllerini tutan eksozomların son derece hassas bir şekilde tespit edebiliyor.
Yakında test kitinin dünya piyasasına sunulması bekleniyor.
Kaynak:
https://alzres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13195-022-01073-w