Hızlandırılmış Biyolojik Yaş Bağırsak Kanseri İle İlişkili
Dün eLife’da yayınlanan bir çalışmada yapılan epigenetik ölçümler, hızlandırılmış biyolojik yaşlanmanın bağırsak kanseri riskini arttırdığını ortaya çıkardı.
Önceki çalışmalar, obezite ve sigara tüketiminin biyolojik yaşı hızlandırdığı ve bunun da bazı kanser türlerine sebep olduğunu ortaya çıkarmıştı. Bu çalışma ise biyolojik yaşlanmanın kendi başına belirli hastalıkların riskinin artmasında önemli bir rol oynayabileceğini ortaya çıkardı. Bulgular, bu süreci yavaşlatabilecek müdahalelere zemin hazırlıyor.
Bilim insanları, biyolojik yaşı ölçebilmek için genellikle DNA metilasyonu adı verilen bir tür epigenetik işaretleyici kullanırlar. Genomdaki DNA metilasyon kalıpları ‘biyolojik yaşlanma’ hakkında bizlere fikir sunarlar. (hücrelerimizin kaç yaşında olduklarına kıyasla kaç yaşında göründükleri)
Biyolojik saat ve hastalık arasında direkt bir bağlantı kurmak zordur. Çünkü diğer bir çok faktörü elemine etmek çok güçtür. Bunun bilinciyle ekip, bir kanser önleme stratejisi olarak epigenetik yaşlanmadaki değişikliklerin etkinliğini değerlendiren randomize bir deneyi taklit etti. Deney, mendel rastgeleleştirme adı verilen bir yöntemle gerçekleştirildi. Bunu araştırmak için epigenetik yaş hızlandırma seviyeleri ile ilişkisi bilinen genetik varyantlar hakkında bilgi topladılar.
Moleküler Genetik ve Yaşam Epidemiyolojisinde doktora öğrencisi olan Fernanda Morales-Berstein tarafından yürütülen çalışmada, biyolojik yaşlanmayı ölçmek için dört yerleşik epigenetik marker kullanıldı. Bu bölgelerin kanser türleriyle ilişkileri karşılaştırdı.
Sonuç
Çalışma sonunda, hızlandırılmış epigenetik yaşın; meme, akciğer, yumurtalık veya prostat kanseri ile bağlantıl olmadığı bulundu. Ancak, biyolojik yaşın hızlanması bağırsak kanserini %12 oranında arttırdığını ortaya çıkarıldı. Sigara içenlerde en sık görülen kanser türlerinden birinin kolon kanseri olduğu ve sigaranın da biyolojik yaşlanmayı hızlandırdığı düşünülşürse bulgular gayet anlamlı gözüküyor.
Çalışma ekibi şimdi epigenetik biyolojik yaş hızını yavaşlatma yöntemleri üzerine çalışıyor.
Kaynak:
Fernanda Morales Berstein, Daniel L McCartney, Ake T Lu, Konstantinos K Tsilidis, Emmanouil Bouras, Philip C Haycock, Kimberley Burrows, Amanda I Phipps, Daniel D Buchanan, Iona Cheng, Richard M Martin, George Davey Smith, Caroline L Relton, Steve Horvath, Riccardo E Marioni, Tom G Richardson, Rebecca C Richmond. Assessing the causal role of epigenetic clocks in the development of multiple cancers: a Mendelian randomization study. eLife, 2022; 11 DOI: 10.7554/eLife.75374
