Türkiye’de konu ile ilgili hükümet yetkililerin harekete geçmesi için HaberDr.com olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ilgili makaleleri gönderdiğimizi topluma arz ederiz.
PNAS Nexus’ta yayınlanan yeni bir makale, Kaliforniya’da bir havaalanının yakınında yaşayan çocukların kanlarında daha yüksek kurşun seviyelerine sahip olduğunu ortaya çıkardı. Kurşunlu benzin, Amerika Birleşik Devletleri’nin her yerinde hala piston motorlu uçaklar tarafından kullanıldığından, çocukların hala toksik kurşun seviyelerine maruz kaldığı görülüyor.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki çocukların kan kurşun seviyeleri boya, su tesisatlarında kullanılan malzemler, yiyecek kutuları ve otomobillerde kullanılan benzindeki kurşunu kaldıran politikalar nedeniyle önemli ölçüde azaldı. Bilim adamları genel olarak, 1970 Temiz Hava Yasası hükümleri uyarınca otomotiv benzininden tetraetil kurşunun aşamalı olarak kaldırılmasını önermiş ve otomobilllerde kurşunsuz benzine geçişler gerçekleşmişti. Ancak hala piston motorlu uçaklarda kurşun içeren yakıtlar kullanılıyor. Ülkemizde de 2004 yanından bu yana kurşunlu benzin satışı yasaklanmış durumda. ( ABD’ye kıyasla ortalama 34 yıl sonra gelen değişiklik.)
Araştırmacılar, 10 yıllık bir süre boyunca altı yaşın altındaki çocukların kandaki kurşun seviyelerini analiz etti. Reid-Hillview Havaalanı yakınında yaşayan bir çocuğun kan kurşun seviyesinin, çocuk havaalanına yaklaştıkça arttığını buldular. Araştırmacılar ayrıca, çocuklar havaalanının doğusunda (rüzgar yönünde) yaşadıklarında kandaki kurşun düzeylerinin çok daha yüksek olduğunu ve çocukların kan düzeylerinin, pistonlu motorlu uçak trafiği ve havaalanında satılan kurşunlu havacılık benzini miktarlarıyla arttığını keşfettiler.
Türkiye’de toplam (sivil ve askeri olmak üzere) 77 havaalını faaliyet gösteriyor. Bu havaalanlarının çoğunda etrafında yerleşim yerleri bulunuyor.
Kaynak: Sammy Zahran et al, Leaded Aviation Gasoline Exposure Risk and Child Blood Lead Levels, PNAS Nexus (2023). DOI: 10.1093/pnasnexus/pgac285
